Το έργο St. Lawrence Seaway and Power ήταν ένα από τα μεγαλύτερα δημόσια έργα του 20ού αιώνα. Συνέδεσε τις Μεγάλες Λίμνες με τον Ατλαντικό Ωκεανό μέσω επτά υδατοφρακτών που ανύψωσαν τη στάθμη του ποταμού St. Lawrence μεταξύ του Μόντρεαλ και της λίμνης Οντάριο. Έπρεπε όμως να γίνει; Η αξιολόγηση του αν τελικά "έπρεπε να γίνει" περιλαμβάνει τη στάθμιση των ωφελειών του έναντι του κόστους του, τόσο από την άποψη των οικονομικών όσο και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Το αναπτυξιακό σχέδιο της κατασκευής του σταθμού που έγινε στα μέσα του 20ου αιώνα και κυρίως τη δεκαετία του 1950 ήταν μια κοινή προσπάθεια μεταξύ του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών και αποσκοπούσε στην αξιοποίηση του υδροηλεκτρικού δυναμικού του ποταμού Σεντ Λόρενς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στη δημιουργία μιας πλωτής οδού για τη ναυσιπλοΐα που θα συνέδεε τις Μεγάλες Λίμνες με τον Ατλαντικό Ωκεανό μέσω του ποταμού Σεντ Λόρενς. Υπήρξαν όμως παράπλευρες απώλειες. Ενώ το έργο απέφερε οικονομικά οφέλη και αύξησε την ικανότητα ναυσιπλοΐας, η εξαφάνιση κάτω από το νερό αρκετών κοινοτήτων κατά μήκος του ποταμού ως μέρος της δημιουργίας ταμιευτήρων οδήγησε στον εκτοπισμό χιλιάδων κατοίκων και στην απώλεια των σπιτιών και των κοινοτήτων τους καθώς και στη διατάραξη των τοπικών οικοσυστημάτων, των βιοτόπων και των πληθυσμών της άγριας ζωής.
Η εξέταση των ωφελειών και του κόστους παραμένει αντικείμενο συζήτησης και αντιπαράθεσης μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής, των περιβαλλοντολόγων και των επηρεαζόμενων κοινοτήτων.
Οφέλη
Παρά τις τότε επικρίσεις και αντιδράσεις, το έργο St. Lawrence Seaway and Power άνοιξε επίσημα το 1959 και απέφερε σημαντικά οφέλη μεταξύ των οποίων:
1. Παραγωγή καθαρής ενέργειας:
Η υδροηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τα φράγματα κατά μήκος του ποταμού Σεντ Λορενς παρέχει μια σημαντική πηγή καθαρής και ανανεώσιμης ενέργειας τόσο για τον Καναδά όσο και για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό συμβάλλει στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και στην περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια. Δεδομένης της σημαντικής ποσότητας υδροηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τα φράγματα κατά μήκος του ποταμού St. Lawrence, είναι εφικτό η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια να ωφελήσει εκατομμύρια νοικοκυριά, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η πυκνότητα του πληθυσμού της περιοχής που εξυπηρετείται από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Οι εκτιμήσεις υπολογίζουν την παραγωγή ενέργειας να απολαμβάνουν άμεσα περίπου 2 εκατομμύρια νοικοκυριά και 10 εκατομμύρια άνθρωποι.
2. Σημαντική ναυτιλιακή οδός:
Η κατασκευή της θαλάσσιας οδού και των σχετικών υποδομών, όπως οι υδατοφράκτες και τα κανάλια, μετέτρεψαν τον ποταμό Σεντ Λόρενς σε μια σημαντική ναυτιλιακή οδό που συνδέει τις Μεγάλες Λίμνες με τον Ατλαντικό Ωκεανό. Αυτό διευκόλυνε το διεθνές εμπόριο, μείωσε το κόστος ναυτιλίας και έδωσε ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής ωφελώντας βιομηχανίες και επιχειρήσεις σε μια ευρεία γεωγραφική περιοχή.
3. Αντιπλημμυρικός έλεγχος:
Οι ταμιευτήρες που δημιουργήθηκαν με την ανάσχεση του ποταμού παρέχουν οφέλη για τον έλεγχο των πλημμυρών, ρυθμίζοντας τη στάθμη των υδάτων και μετριάζοντας τον κίνδυνο πλημμυρών στις κατωκείμενες περιοχές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την προστασία των κοινοτήτων, των υποδομών και των γεωργικών εκτάσεων κατά μήκος των όχθεων του ποταμού.
4. Αναψυχή και τουρισμός:
Οι ταμιευτήρες και τα γραφικά τοπία που δημιουργήθηκαν από το έργο έχουν γίνει προορισμοί αναψυχής, προσελκύοντας τουρίστες για δραστηριότητες όπως η βαρκάδα, το ψάρεμα και η κατασκήνωση. Αυτό παρέχει πρόσθετες οικονομικές ευκαιρίες για τις τοπικές κοινότητες.
Κόστη
Ενώ αναγνωρίζονται τα παραπάνω οφέλη, είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι το έργο είχε επίσης σημαντικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος και αντιμετώπισε επικρίσεις και αντιδράσεις από διάφορες περιβαλλοντικές και κοινωνικές ομάδες σχετικά με την κατασκευή του σε διάφορα μέτωπα:
1. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις:
Οι περιβαλλοντικές ομάδες εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τις οικολογικές συνέπειες της πλημμύρας μεγάλων εκτάσεων γης για τη δημιουργία ταμιευτήρων. Οι πλημμύρες διατάραξαν τα τοπικά οικοσυστήματα, τους βιότοπους και τους πληθυσμούς της άγριας ζωής. Επιπλέον, η κατασκευή των φραγμάτων και των σχετικών υποδομών άλλαξε τη φυσική ροή του ποταμού, επηρεάζοντας τα οικοσυστήματα στα κατα μήκος της ροής του.
2. Εκπομπές μεθανίου:
Η αποσύνθεση της οργανικής ύλης σε πλημμυρισμένες περιοχές μπορεί να παράγει μεθάνιο, ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου. Ενώ η υδροηλεκτρική ενέργεια θεωρείται γενικά καθαρότερη από τα ορυκτά καύσιμα, η παρουσία εκπομπών μεθανίου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη.
3. Εκτοπισμός κοινοτήτων:
Κοινωνικές οργανώσεις και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόνισαν τις αρνητικές επιπτώσεις στις κοινότητες που εκτοπίστηκαν λόγω των πλημμυρών που προκάλεσε το έργο. Οι κάτοικοι των χωριών και των πόλεων κατά μήκος του ποταμού St. Lawrence αναγκάστηκαν να μετεγκατασταθούν, οδηγώντας στην απώλεια σπιτιών, καλλιεργήσιμων εκτάσεων και κοινοτικών δεσμών.
4. Πολιτιστική κληρονομιά:
Οι αυτόχθονες κοινότητες και οι ομάδες διατήρησης της ιστορικής κληρονομιάς εξέφρασαν ανησυχίες για την καταστροφή των χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς και των προγονικών εδαφών ως αποτέλεσμα του έργου. Πολλοί αρχαιολογικοί χώροι και πολιτιστικά σημαντικές περιοχές βυθίστηκαν κάτω από τους ταμιευτήρες που δημιουργήθηκαν από την ανάσχεση του ποταμού.
5. Οικονομικές επιπτώσεις:
Ενώ το έργο υποσχέθηκε και παρήγαγε οικονομικά οφέλη, όπως η αύξηση του εμπορίου και η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, οι επικριτές υποστήριξαν ότι τα οφέλη δεν κατανέμονται δίκαια. Ορισμένες κοινότητες αντιμετώπισαν οικονομικές δυσκολίες λόγω της απώλειας μέσων διαβίωσης και των διαταραχών στις τοπικές οικονομίες που προκλήθηκαν από το έργο.
Η αξιολόγηση του κατά πόσον το έργο "έπρεπε να γίνει" είναι σύνθετη και πολύπλευρη. Τελικά, η αξία του εξαρτάται από το πώς σταθμίζει κανείς τους διάφορους παράγοντες και εξετάζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και τις επιπτώσεις στις μελλοντικές γενιές.
Έπρεπε τελικά να γίνει;
Παρά τις επικρίσεις και τις αντιδράσεις αυτές, το έργο St. Lawrence Seaway and Power προχώρησε, οδηγώντας στην κατασκευή φραγμάτων, ταμιευτήρων και διαύλων ναυσιπλοΐας κατά μήκος του ποταμού St. Lawrence. Η αξιολόγηση του αν τελικά "έπρεπε να γίνει" περιλαμβάνει τη στάθμιση των ωφελειών του έναντι του κόστους του, τόσο από την άποψη των οικονομικών όσο και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η αξιολόγηση μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τις διάφορες οπτικές γωνίες και τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται:
1. Οικονομικά οφέλη:
Το έργο διευκόλυνε την αύξηση του εμπορίου, την οικονομική ανάπτυξη και την παραγωγή ενέργειας, τα οποία είχαν μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα στις οικονομίες τόσο του Καναδά όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών. Η βελτιωμένη ναυσιπλοΐα της πλωτής οδού και η διαθεσιμότητα υδροηλεκτρικής ενέργειας συνέβαλαν στην περιφερειακή ανάπτυξη και ευημερία.
2. Περιβαλλοντικό κόστος:
Από την άλλη πλευρά, το έργο είχε ως αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν μεγάλες εκτάσεις γης, να διαταραχθούν τα οικοσυστήματα και να εκτοπιστούν κοινότητες. Άλλαξε επίσης τη φυσική ροή του ποταμού και οδήγησε στην απώλεια της βιοποικιλότητας και των οικοτόπων. Επιπλέον, η κατασκευή και η λειτουργία των φραγμάτων μπορεί να έχει συνεχείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως αλλαγές στη θερμοκρασία του νερού και στις συνήθειες μετανάστευσης των ψαριών.
3. Κοινωνικές επιπτώσεις:
Η εκτόπιση των κοινοτήτων και η απώλεια της πολιτιστικής κληρονομιάς δεν μπορούν να παραβλεφθούν. Πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να μετεγκατασταθούν, με αποτέλεσμα την απώλεια σπιτιών, καλλιεργήσιμων εκτάσεων και κοινοτικών δεσμών. Οι κοινότητες των αυτοχθόνων επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από την απώλεια προγονικών εδαφών και πολιτιστικών χώρων.
4. Μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα:
Η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του έργου απαιτεί την εξέταση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεών του στο περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Ενώ το έργο παρείχε άμεσα οφέλη, είναι σημαντικό να αξιολογηθεί κατά πόσον τα οφέλη αυτά αντισταθμίζουν το μακροπρόθεσμο κόστος και κατά πόσον εναλλακτικές προσεγγίσεις θα μπορούσαν να έχουν επιτύχει παρόμοια αποτελέσματα με λιγότερες αρνητικές συνέπειες.
5. Διδάγματα που αντλήθηκαν:
Το έργο χρησίμευσε ως διδακτική εμπειρία για μελλοντικά έργα ανάπτυξης υποδομών. Υπογράμμισε τη σημασία της διενέργειας ολοκληρωμένων αξιολογήσεων περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων, της συμμετοχής των ενδιαφερόμενων μερών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και της εξέτασης εναλλακτικών λύσεων που ελαχιστοποιούν τις αρνητικές επιπτώσεις.
Συνοπτικά, η αξιολόγηση του κατά πόσον το έργο St. Lawrence Seaway and Power "έπρεπε να γίνει" είναι σύνθετη και πολύπλευρη. Ενώ απέφερε σημαντικά οικονομικά οφέλη και διευκόλυνε την περιφερειακή ανάπτυξη, είχε επίσης σημαντικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος. Τελικά, η αξία του έργου εξαρτάται από το πώς σταθμίζει κανείς αυτούς τους διάφορους παράγοντες και εξετάζει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και τις επιπτώσεις στις μελλοντικές γενιές.
Εσείς ποια θέση θα παίρνατε;
Θα αποφασίζατε να κάνετε αυτή την επένδυση ή θα προτιμούσατε να διατηρήσετε τις τοπικές κοινότητες και τον τρόπο με τον οποίο ιστορικά λειτουργούσαν τα οικοσυστήματα;
Comments