Ποιος θα πληρώσει την κλιματική κρίση και με τι κεφάλαια; Αυτό είναι ένα κρίσιμο και καίριο ερώτημα που τίθεται, ίσως πιο κρίσιμο από την διαπίστωση του «τι πρέπει να γίνει» σε όρους τεχνολογίας και έργων υποδομής. Διότι χωρίς «λεφτά» ό,τι και να λέμε στις εκθέσεις βιωσιμότητας και κοινωνικής ευθύνης, είναι λόγια κενά περιεχομένου αν δεν υπάρχουν τα απαιτούμενα κεφάλαια για να διατεθουν και να επενδυθούν στο πρόβλημα της μείωσης των αερίων θερμοκηπίου.
Ας δούμε τα νούμερα με λίγα λόγια. Είναι γνωστό ότι το ετήσιο παραγόμενο προϊόν, το άθροισμα όλων των ΑΕΠ όλων των Χωρών το 2021, ανερχόταν περίπου σε 100 τρις δολάρια, 96,51 για την ακρίβεια. Ταυτόχρονα, το παγκόσμιο χρέος, δηλαδή αυτό των κυβερνήσεων των Χωρών ξεπέρασε το 2022 τα 300 τρις δολάρια, ψηλότερο κατά 45 τρις σε σχέση με την περίοδο πριν την Πανδημία Covid-19.
Μέσα σε ένα δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον, με αυξανόμενα χρέη κρατών και χρεοκοπίες ιδιωτικών επιχειρήσεων καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε την οικονομική χρηματοδότηση των ενεργειών ενάντια στην Κλιματική Κρίση.
Σύμφωνα με έρευνες οίκων όπως της Deutsche Bank, της Bank of America και της Moody’s, οι εταιρικές χρεοκοπίες θα κορυφωθούν περί τα τέλη του 2024 (αύξηση 9% στις αθετήσεις πληρωμών). Συγκριτικά, αξίζει να επισημανθεί πως το ποσοστό αφερεγγυότητας στις ΗΠΑ το 2021 ήταν 0,5% και το 2022 1,3%. Περισσότερες εταιρείες παγκοσμίως χρεοκόπησαν το α’ τρίμηνο του 2023 από ό,τι σε οποιοδήποτε τρίμηνο από τα τέλη του 2020 κατά την κορύφωση των κυβερνητικών περιορισμών λόγω COVID. Οι έρευνες απεικονίζουν τον κίνδυνο ότι η επικείμενη ύφεση θα προκαλέσει σημαντικό πρόβλημα στις παγκόσμιες πιστωτικές αγορές, παρόμοιο με το σκάσιμο της φούσκας dot-com.
Μέσα σε αυτό το μακροοικονομικό περιβάλλον, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα χρηματοδότησης της μάχης ενάντια στην Κλιματική Κρίση. Γνωρίζουμε πλέον ότι το κόστος της αντιμετώπισης της Κλιματικής Κρίσης ανέρχεται κατά μέσο όρο περίπου στο ύψος των 145 τρις δολαρίων. Λέμε «μέσο όρο» διότι οι εκτιμήσεις ποικίλουν από 9 δις τον χρόνο μέχρι το 2050 έως 275 δις χονδρική εκτίμηση για την ίδια περίοδο. Από τον αριθμό αυτό και μόνο, δηλαδή του Κόστους, συνάγεται ότι η μάχη για τον μηδενισμό των αερίων θερμοκηπίου απαιτεί τεράστια κονδύλια τα οποία σήμερα ΔΕΝ υπάρχουν.
Οι οικονομικές κρίσεις, είναι συνυφασμένες με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Η Οικονομική ισορροπία, σύμφωνα με την θεωρία, είναι μία πολυπαραγοντική διεργασία η οποία συχνά διαταράσσεται. Αυτό αφενός δημιουργεί προβλήματα αφετέρου όμως στην πραγματικότητα αποδεικνύεται ότι υπάρχουν εξισορροπικοί μηχανισμοί που ξαναφέρνουν τα πράγματα σε τάξη. Τώρα πρέπει να βρούμε νέους μηχανισμούς για την εξεύρεση πόρων που θα διοχετευθούν σε έργα υποδομών και μετατροπής του τρόπου που ζούμε, που μετακινούμαστε και που παράγουμε αγαθά και υπηρεσίες κάθε είδους. Μήπως βρισκόμαστε μπροστά στην έκδοση ειδικών Κλιματικών Ομολόγων;
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο τέλος του περασμένου χρόνου, η Ούρσουλα Φον Ντεν Λαϊεν, ανακοίνωσε πακέτο πάνω από 700 δις ευρώ αποκλειστικά για την Κλιματική Κρίση. Στο πακέτο αυτό, περίπου 7 δις ευρώ αντιστοιχούν στην Ελλάδα. Στην Γαλλία ο πρόεδρος Μακρόν δέσμευσε 30 δις ευρώ για τον ίδιο σκοπό. Όλα τα παραπάνω για προγράμματα μέχρι το 2030. Προφανώς θα προκύψουν και άλλα κονδύλια μέχρι το 2050. Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν και δεσμεύουν κονδύλια παρόμοιου ύψους.
Στον αντίποδα των παραπάνω, γνωρίζουμε ότι παγκοσμίως υπάρχει απίθανα μεγάλη ρευστότητα σε χέρια ιδιωτών.
(α) Αυτή την στιγμή υπάρχουν ιδιωτικά κεφάλαια της τάξεως των 100 περίπου τρις δολαρίων, σχεδόν στο ύψος ενός ετήσιου Παγκόσμιου ΑΕΠ. Αυτά αναμένεται να λειτουργούν εξισορροπητικά προς τις μακροοικονομικές παραμέτρους αστάθειας.
(β) Το σύνολο των συμβολαίων σε παράγωγα χρηματο-οικονομικά προϊόντα είναι ιδιωτικές επενδύσεις που εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 1 τετράκις εκατομμύριο δολάρια ή 1000 τρίς, 10 φορές το παγκόσμιο ΑΕΠ. Αυτά κάποτε θα ρευστοποιηθούν σε μετρητά.
Τα ιδιωτικά κεφάλαια (α) και (β) θα μπορούσαν ενδεχομένως με κατάλληλες πολιτικές να στραφούν προς Κλιματικά Συμβόλαια.
Η αποφασιστικότητα για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης και άλλων απρόβλεπτων παραγόντων που σχετίζονται με αυτή είναι το στοίχημα, γιατί απειλείται όχι μόνο η οικονομική ευημερία της ανθρωπότητας αλλά και η ίδια η επιβίωσή της.
Πάντως πέρα από όλα αυτά άποψή μας είναι πως το στοίχημα δεν κρύβεται στους αριθμούς, στην οικονομική ύφεση στα χρέη των κρατών και στις χρεοκοπίες των εταιριών και στο από που θα βρεθούν τελικά οι πόροι για να καλυφθεί το κόστος της “προβλέψιμης” Κλιματικής Κρίσης.
Το πραγματικό πρόβλημα της σύγχρονης εποχής κρύβεται επιπροσθέτως στους κρυφούς κινδύνους για την ανθρωπότητα από αστάθμητους και απρόβλεπτους παράγοντες που σχετίζονται με την Κλιματική Κρίση. Για παράδειγμα την εμφάνιση νέας πανδημίας λόγω των συνθηκών που διαμορφώνονται από την Κλιματική Αλλαγή οι οποίες ευνοούν την επέκταση ιών σε περιοχές που μέχρι τώρα δεν εμφανιζόντουσαν και δεν είναι έτοιμες για να τους αντιμετωπίσουν, ή να συμβεί κάποια σοβαρή έκρηψη ηφαιστείου που θα εντείνει τις συνέπειές της Κλιματικής Αλλαγής όπως έχει συμβεί σε ιστορικους χρόνους κατά τους οποίους δεν υπήρχε και επιπλέον ανθρώπινη παρέμβαση στο κλίμα της Γής. Γίναμε μάρτυρες πρόσφατα στο τι έγινε με τους καπνούς των πυρκαγιών στον Καναδά που κάλυψαν την Βόρειο Αμερική και επηρέασαν την ζωή 75 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη προκειμένου να βρεθούν τα κονδύλια για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης όσο είναι καιρός γιατί οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα σήμερα αποτελούν παράγοντες που απειλούν όχι μόνο την οικονομική της ευημερία αλλά και την ίδια την επιβίωσή της στον πλανήτη.
Comments