Γνωρίζουμε ότι κύριο αίτιο της κλιματικής αλλαγής είναι οι αυξημένες και συνεχόμενες ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Η μακροπρόθεσμη εξέλιξη διαφόρων βασικών κλιματικών μεταβλητών, όπως η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας, οι κατακρημνίσεις, η θερμοκρασία των ωκεανών κ.ο.κ., αλλά και άλλων δεικτών σχετικών με την κλιματική αλλαγή (π.χ. εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου), μας δίνουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε τις τάσεις του μεταβαλλόμενου κλίματος σε παγκόσμιο αλλά και τοπικό επίπεδο και να τοποθετηθούμε καλύτερα!
Το να γνωρίζει ένα κράτος ή μια επιχείρηση πως θα διαμορφωθούν διάφορες κλιματικές μεταβλητές στο κοντινό αλλά και στο μακρινό μέλλον, είναι σημαντικό και χρήσιμο εργαλείο για την εξέλιξη και την βιωσιμότητά τους.
Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα ανά τον κόσμο δημιουργούν μοντέλα για την πρόβλεψη αυτών των κλιματικών μεταβλητών και δεικτών, με παγκόσμια χωρική κάλυψη, για το χρονικό διάστημα έως το 2100. Τα ακατέργαστα αυτά δεδομένα παρέχονται ελεύθερα από ανοικτές εξωτερικές βάσεις δεδομένων, όπως η βάση Copernicus (Copernicus) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά από επεξεργασία τα δεδομένα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν με διάφορους τρόπους, να προσαρμοστούν σε ιδιαίτερες περιπτώσεις (π.χ. στην περίπτωση μιας επιχείρησης ή μιας τοπικής κοινότητας), να γίνουν κατανοητά στο ευρύ κοινό και να μετατραπούν σε αξιοποιήσιμες πληροφορίες.
Στην E-ON INTEGRATION διαθέτουμε τους μηχανισμούς και την υποδομή για εύρεση, επεξεργασία και ανάλυση Μεγάλων Δεδομένων από εξωτερικές βάσεις. Έχουμε αναπτύξει μεθοδολογία προσαρμογής των δεδομένων σε ιδιαίτερες καταστάσεις (π.χ. σε τοπικό επίπεδο και σε επίπεδο επιχείρησης), και έχουμε την ικανότητα παρουσίασης και ερμηνείας των παραγόμενων πληροφορίων με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι κατανοητές και αξιοποιήσιμες από επιχειρηματίες βοηθώντας τους στη λήψη αποφάσεων για το μέλλον της επιχείρησής τους.
Στο παρόν άρθρο επικεντρωνόμαστε στην παραγωγή εξειδικευμένων χαρτών που απεικονίζουν πιθανές μελλοντικές κλιματικές καταστάσεις.
Οι χάρτες είναι ένας εύκολος τρόπος να παρουσιάσει κάποιος χωροχρονικά δεδομένα για μια συγκεκριμένη περιοχή ενδιαφέροντος, να τα ερμηνεύσει και να εξετάσει αν και κατά πόσο οι δραστηριότητες του σε συγκεκριμένες περιοχές επηρεάζονται από τις μεταβολές διαφόρων κλιματικών μεταβλητών.
Ως παράδειγμα, παρακάτω θα παρουσιάσουμε, την μεταβολή στο μέσο όρο των ημερών με πολύ έντονη βροχόπτωση (20 χιλιοστά ανά ημέρα) στην Ελλάδα, σε διαστήματα 2021-2030, 2031-2040 και 2041-2050 και θα τα συγκρίνουμε με τα ιστορικά δεδομένα από το 2000 έως το 2016, χρησιμοποιώντας τρία διαφορετικά RCP σενάρια (2.6, 4.5 & 8.5) (RCP scenarios).
Μέσος όρος ημερών με πολύ έντονη βροχόπτωση (περισσότερα από 20 χιλιοστά/ημέρα), στην Ελλάδα, για το διάστημα 2000-2016
Σύμφωνα με τον παραπάνω χάρτη, κατά το διάστημα 2000-2016, οι πολύ έντονες βροχοπτώσεις συγκεντρώνονταν στην περιφέρεια της Θεσσαλίας, όπου υπήρχαν 14 – 17 κατά μέσο όρο ημέρες με άνω των 20 χιλιοστών βροχόπτωση την ημέρα. Επιπλέον, οι νομοί Δράμας και Καβάλας είχαν και αυτοί κατά μέσο όρο πάνω από 8 ημέρες πολύ έντονη βροχόπτωση. Αντιθέτως, οι Κυκλάδες και η Κρήτη είχαν κατά μέσο όρο κάτω από μια ημέρα έντονης βροχόπτωσης. Αυτές οι πληροφορίες θα συγκριθούν με τους παρακάτω χάρτες πρόβλεψης για τα διαστήματα 2021-2030, 2031-2040 και 2041-2050 για τα τρία διαφορετικά σενάρια RCP. Τα σενάρια RCP ουσιαστικά μας δείχνουν μελλοντικές κλιματικές καταστάσεις ανάλογα με την εξέλιξη της συγκέντρωσης αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα και με τα μέτρα που θα εφαρμοστούν για την μείωση αυτών. Στην παρούσα ανάλυση χρησιμοποιούνται ένα καλό (RCP 2.6), ένα μέτριο (RCP4.5) και ένα κακό σενάριο (RCP8.5).
Πρόβλεψη μέσου όρου ημερών με πολύ έντονη βροχόπτωση (περισσότερα από 20 χιλιοστά/ημέρα), στην Ελλάδα, για τα διαστήματα 2021-2030, 2031-2040 & 2041-2050 σύμφωνα με τα 2.6, 4.5 & 8.5 RCP σενάρια
Και στα τρία σενάρια ήδη από το χρονικό διάστημα 2021-2030 βλέπουμε ότι η Ήπειρος και η Δυτική Μακεδονία θα είναι οι περιοχές με τις κατά μέσο όρο περισσότερες ημέρες (πάνω από 17 ημέρες έως 25 ημέρες), με υετό άνω των 20 χιλιοστών ανά ημέρα.
Συγκριτικά με την περίοδο 2000-2016, εκτός από τη Θεσσαλία, όλη η υπόλοιπη Ελλάδα είχε λιγότερες από 8 ημέρες με πολύ έντονη βροχόπτωση. Η τάση αυτή φαίνεται ότι θα αλλάξει στα επόμενα χρόνια αφού οι προβλέψεις δείχνουν ότι στην υπόλοιπη Ελλάδα οι ημέρες με πολύ έντονη βροχόπτωση αυξάνονται.
Μπορεί κανείς να παρατηρήσει ότι μεταξύ του 2031 και του 2040 αυξάνονται οι περιοχές με ημέρες με πολύ έντονη βροχόπτωση. Τέτοιες περιοχές είναι η Πελοπόννησος και ένα μικρό κομμάτι των Κυκλάδων κοντά στην Αττική. Τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου φαίνονται να επηρεάζονται αρκετά και στα τρία σενάρια αλλά πολύ πιο έντονα κατά τη δεύτερη περίοδο (2031-2040).
Στο διάστημα 2041-2050 σύμφωνα με το πρώτο σενάριο (2.6) παρουσιάζεται μια καλύτερη εικόνα με τις ημέρες με πολύ έντονη βροχόπτωση να συγκεντρώνονται στην Ήπειρο και λιγότερο στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κεντρικές Κυκλάδες και η Κρήτη δεν θα επηρεαστούν σχεδόν καθόλου, κάτι που μπορεί να προμηνύει μεγάλες περιόδους ξηρασίας.
Αναμφίβολα, μέχρι το 2050, και τα τρία σενάρια από το καλύτερο έως το χειρότερο, παρουσιάζουν αύξηση στις περιοχές που θα βιώνουν ημέρες με πολύ έντονη βροχόπτωση.
Από τα παραπάνω συνάγεται, ότι οι νέες αυτές κλιματικές συνθήκες θα δημιουργήσουν κινδύνους, ίσως και ευκαιρίες, στις επιχειρήσεις και κοινωνία θα κληθούν να προσαρμοστούν ή και να αντιμετωπίσουν.
Κίνδυνοι
Η αύξηση των ημερών με πολύ έντονο υετό θα επιφέρει πολλούς κινδύνους σε πολλά επίπεδα στη χώρα, από τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά έως και σε επίπεδο κράτους, συμπεριλαμβανομένων και των επιχειρήσεων. Λόγω αυτών των συνθηκών μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος για πλημμύρες (ποτάμια, υπόγεια ύδατα) που θα έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή υποδομών/κτιρίων με επακόλουθο το αυξημένο κόστος συντήρησης ή/και αντικατάστασης τους. Επίσης, η διακοπή αυτών των δημόσιων ή ιδιωτικών υποδομών, π.χ. βλάβες σε κολώνες ηλεκτρισμού, θα επηρεάσει ταυτόχρονα τις οικονομικές δραστηριότητες που βασίζονται στην υποδομή αυτή και μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα, όπως αυξημένες διακοπές ρεύματος, νερού και τηλεπικοινωνιών.
Επιπλέον, η αύξηση των πλημμυρών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τις απώλειες ανθρώπινων ζωών, τη μείωση του επιπέδου διαβίωσης και τελικά να καταστήσει την κοινωνία ευάλωτη. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι, ενώ ένα κακό καιρικό φαινόμενο διαρκεί μερικά λεπτά ή μερικές ώρες, η αποκατάσταση των ζημιών εκτός από κοστοβόρα, είναι και χρονοβόρα, δηλαδή μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια.
Ευκαιρίες
Η κοινωνία θα χρειαστεί να μπει στη διαδικασία να προβλέψει και να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των ζημιών. Πολλές μπορούν να είναι οι ευκαιρίες που θα αναδυθούν αν δημιουργηθεί ένα σωστό και έγκαιρο σχέδιο προσαρμογής που θα έχει σαν αποτέλεσμα την εξοικονόμηση χρημάτων και ζωών στο μέλλον. Για παράδειγμα θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένα ανανεωμένο και σύγχρονο σχέδιο εκκένωσης σε συμβάν πλημμύρας, με τη βοήθεια τεχνολογικών εφαρμογών. Επιπλέον, το κράτος θα έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τις υποδομές του, να επενδύσει σε νέα υλικά και να δημιουργήσει ένα εκσυγχρονισμένο σύστημα απορροής των υδάτων. Φυσικά, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και το κόστος των εργασιών θα είναι μικρότερο από το κόστος που θα δημιουργούνταν για την κάλυψη των ζημιών. Τέλος, πολλές μπορούν να είναι οι επενδύσεις σε ότι αφορά τεχνολογίες για την πρόβλεψη καιρού και πιο συγκεκριμένα πρόβλεψη ποσότητας κατακρημνίσεων σε συγκεκριμένες περιοχές και ενημέρωσης των υπευθύνων για έγκαιρη αντιμετώπιση.
Η E-ON INTEGRATION δημιουργεί παρόμοιους χάρτες για μεγάλο αριθμό κλιματικών μεταβλητών, για διάφορα χρονικά έτη και RCP σενάρια. Επιπλέον, δίνει συμβουλευτικές υπηρεσίες για το πως να ερμηνευτούν αυτοί οι χάρτες και πώς μπορούν να μετατραπούν σε ποσοτικοποιημένους κινδύνους ή/και ευκαιρίες. Τα ευρήματα αυτά μπορούν να αποτελέσουν βάση για την διαχείριση των μελλοντικών επιχειρηματικών κινδύνων και να συμπεριληφθούν στη χάραξη στρατηγικής για το μέλλον μιας επιχείρησης.