Σύμφωνα με τις συστάσεις TCFD (Task Force on Climate-Related Financial Disclosures) υπάρχουν δύο κατηγορίες κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα, οι φυσικοί και οι μεταβατικοί κίνδυνοι.
Σε προηγούμενα άρθρα μας αναπτύξαμε τα διάφορα είδη φυσικών κινδύνων όπως πυρκαγιές, πλημμύρες και καύσωνες. Σήμερα θα παρουσιάσουμε τους μεταβατικούς κινδύνους και πως μπορεί μια επιχείρηση να τους διαχειριστεί ώστε να προσαρμοστεί έγκαιρα και κατάλληλα στα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής.
Οι μεταβατικοί κίνδυνοι συνδέονται με τη μετάβαση της κοινωνίας σε μια οικονομία χαμηλότερων εκπομπών άνθρακα, που μπορεί να συνεπάγεται εκτεταμένες αλλαγές στις πολιτικές, νομικές και τεχνολογικές τάσεις, αλλά και στο πώς κινείται η αγορά.
Ανάλογα με τη φύση, την ταχύτητα και την εστίαση των αλλαγών στις πολιτικές, νομικές και τεχνολογικές τάσεις, οι κίνδυνοι μετάβασης μπορεί να θέτουν ποικίλα επίπεδα οικονομικού κινδύνου και κινδύνου φήμης για τις επιχειρήσεις.
Οι μεταβατικοί κίνδυνοι διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες:
1. Πολιτικοί και νομικοί κίνδυνοι
Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τις πολιτικές αναφέρονται στις πιθανές προκλήσεις και αβεβαιότητες που προκύπτουν από αλλαγές στις κυβερνητικές πολιτικές και κανονισμούς, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν επιχειρήσεις, κλάδους ή ολόκληρες οικονομίες. Οι κίνδυνοι νομικής μετάβασης, αφορούν τις συνέπειες που προκύπτουν από μεταβολές στο νομικό πλαίσιο, όπως νέοι νόμοι ή αλλαγές στις πρακτικές εφαρμογής μιας νομοθεσίας, οι οποίες δημιουργούν πιθανές υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις.
2. Τεχνολογικοί κίνδυνοι
Οι κίνδυνοι τεχνολογικής μετάβασης αφορούν τις πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις στις επιχειρήσεις που προκύπτουν από τις διαταραχές της υπάρχουσας τεχνολογίας, την αργή προσαρμοστικότητα σε νέες τεχνολογίες και την έλλειψη υποστήριξης σε νέες τεχνολογίες, θέτοντας προκλήσεις για την προσαρμογή και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς τους.
3. Κίνδυνοι αγοράς
Οι κίνδυνοι μετάβασης στην αγορά αναφέρονται στις πιθανές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις σε αλλαγές στις συνθήκες της αγοράς, στις προτιμήσεις των πελατών ή στη δυναμική του κλάδου, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν την ανταγωνιστικότητα και τις οικονομικές τους επιδόσεις.
4. Κίνδυνοι φήμης
Οι κίνδυνοι μετάβασης της φήμης περιλαμβάνουν την απειλή στο κύρος και την αξιοπιστία της επιχείρησης λόγω αλλαγών στην γενικότερη αντίληψη της κοινωνίας και στις προσδοκίες των ενδιαφερομένων μερών, με πιθανές συνέπειες την μείωση της εμπιστοσύνης και της αξίας της επιχείρησης.
Είναι επιτακτική η ανάγκη διαμόρφωσης από τις επιχειρήσεις ενός στρατηγικού πλαισίου για την άμεση αντιμετώπιση των πιο σοβαρών από τους μεταβατικούς κινδύνους
Οι επιχειρήσεις πρέπει να είναι σε θέση να προβλέψουν τους μεταβατικούς κινδύνους, από τους οποίους μπορεί να απειληθούν στο μέλλον είτε μεσοπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα. Επιπλέον, είναι επιτακτική ανάγκη η διαμόρφωση ενός στρατηγικού πλαισίου για την άμεση αντιμετώπιση των πιο σοβαρών από αυτούς.
Δείκτες που σχετίζονται με τους μεταβατικούς κινδύνους είναι μεταξύ άλλων, οι τιμές του άνθρακα, η κατανάλωση ενέργειας και η έντασή της, που οι μελλοντικές τιμές τους μπορούν να προβλεφθούν. Υπάρχουν αρκετές πηγές που έχουν μοντελοποιήσει τους δείκτες αυτούς υπό το πρίσμα διαφορετικών σεναρίων έως το 2100 και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από συμβούλους και από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Η κάθε πηγή έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, για παράδειγμα κάποιες πηγές παρέχουν δωρεάν τα δεδομένα τους, ενώ κάποιες άλλες όχι. Ταυτόχρονα, κάποιες πηγές έχουν πληθώρα σεναρίων ενώ άλλες έχουν μόνο δύο σενάρια. Η ίδια η επιχείρηση ή μια συμβουλευτική εταιρεία μπορεί να αποκτήσει αυτά τα δεδομένα πρόβλεψης και σε συνδυασμό με άλλα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα και τα χαρακτηριστικά της επιχείρησης, μπορεί να προβλέψει και να ποσοτικοποιήσει τους μεταβατικούς κινδύνους που την αφορούν. Παρακάτω παρουσιάζουμε μοντελοποιημένα δεδομένα για την τιμή του άνθρακα που παρήχθησαν από το International Institute for Applied Systems Analysis με βάση τα Shared Socioeconomic Pathways.
Εικόνα 1 Πρόβλεψη τιμή άνθρακα έως το 2100 βάσει διαφορετικών σεναρίων SSP και μοντέλων.
Πηγή: Applied Systems Analysis 2018.
Στην E-On Integration έχουμε αναπτύξει την πλατφόρμα RiskClima, για τη διαχείριση φυσικών και μεταβατικών κινδύνων κλιματικής αλλαγής. Για τους μεταβατικούς κινδύνους, το RiskClima συνδυάζει δεδομένα από εξωτερικές βάσεις και εσωτερικά δεδομένα της επιχείρησης και κάνει τις απαραίτητες επεξεργασίες με τεχνικές ανάλυσης μεγάλων δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης. Έτσι, παρέχονται εκθέσεις για ολοκληρωμένη διαχείριση και αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων των επιχειρήσεων.