Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και τη διαχείριση κινδύνων
- Catherine Louropoulou
- 12 Σεπ
- διαβάστηκε 3 λεπτά
Παραθέτουμε απόσπασμα από την ανάρτηση στον επίσημο ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Πρόβλημα που επιδιώκει να αντιμετωπίσει η πρωτοβουλία Ref. Ares(2025)6039098 - 24/07/2025
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει ολοένα και πιο σοβαρές απώλειες, καταστροφές και δαπάνες λόγω επιπτώσεων και κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα, όπως οι πιο συχνοί και έντονοι καύσωνες, ξηρασίες και ισχυρές βροχοπτώσεις. Όλα αυτά επηρεάζουν τόσο τους αστικούς όσο και τους αγροτικούς πληθυσμούς.
Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εκτίμησης κλιματικών κινδύνων εντοπίστηκαν 36 βασικοί κίνδυνοι και καταδείχτηκε ο τρόπος με τον οποίο αυτοί μπορούν να αλληλεπιδράσουν, προκαλώντας συστημικές προκλήσεις που επηρεάζουν το δομημένο περιβάλλον και τις υποδομές, τα συστήματα τροφίμων, την ανθρώπινη υγεία, την οικονομία και τα δημόσια οικονομικά, τα οικοσυστήματα και τα ύδατα, στοιχεία που στηρίζουν τη ζωή και την οικονομία. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι η Ευρώπη δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένη, με ορισμένους από τους κινδύνους να βρίσκονται ήδη σε κρίσιμα επίπεδα.
Ως εκ τούτου, τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη της πρέπει να βελτιώσουν σημαντικά την προετοιμασία και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων.
Ωστόσο, ένας ισχυρός συνδυασμός φραγμών εξακολουθεί να αποτρέπει κάτι τέτοιο, μεταξύ άλλων:
συμπεριφορικοί φραγμοί (π.χ. γνωστικές προκαταλήψεις, βραχυπρόθεσμες προσεγγίσεις, φραγμοί στην ευαισθητοποίηση και την αντίληψη όσον αφορά τον κίνδυνο, άρνηση και παραπληροφόρηση)·
χρηματοοικονομικοί φραγμοί και αδυναμίες της αγοράς (π.χ. έλλειψη χρηματοδότησης, ενδείξεις τιμών που δεν αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κοινωνικό κόστος των αυξανόμενων κλιματικών κινδύνων, διχασμός κινήτρων, ηθικός κίνδυνος και κερδοσκοπία)·
θεσμικοί φραγμοί (π.χ. ανεπαρκής διακυβέρνηση, ασυνεπείς ή ανεπαρκείς πολιτικές, δυναμική ισχύος, κατεστημένα συμφέροντα, ανεπαρκής εκπροσώπηση ευάλωτων ομάδων, σύντομοι εκλογικοί κύκλοι, στεγανά και διάχυση της ευθύνης)·
κανονιστικοί φραγμοί (π.χ. ανεπαρκείς ή αντικρουόμενοι κανονισμοί, νόμοι, υφιστάμενη νομική απαίτηση για πρόοδο στον τομέα της ανθεκτικότητας και της προσαρμογής η οποία δεν υποστηρίζεται από διατάξεις που να διευκολύνουν την υλοποίησή της, ανεπαρκείς διατάξεις για τη δημοσιοποίηση κινδύνων)· και
φραγμοί όσον αφορά τη γνώση και την ενημέρωση (π.χ. περιορισμένη κατανόηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, των τρωτών σημείων και των επιλογών προσαρμογής, περιορισμένη πρόσβαση σε δεδομένα σχετικά με τις υφιστάμενες επιπτώσεις, αλγόριθμοι μέσων κοινωνικής δικτύωσης).
Για την υπέρβαση αυτών των φραγμών, απαιτείται επειγόντως ισχυρή και ολοκληρωμένη πολιτική παρέμβαση.
Πρακτική ανάγκη για δράση της ΕΕ
Οι επιπτώσεις και οι κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής ήδη επηρεάζουν το σύνολο του εδάφους της ΕΕ και συνεχώς αυξάνονται. Αυτό απαιτεί από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο να συνεργαστούν με αποδοτικό τρόπο.
Πολλές επιπτώσεις και πολλοί κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής αποτελούν κοινές προκλήσεις για τις χώρες της ΕΕ. Οι λεκάνες απορροής ποταμών, τα ενεργειακά δίκτυα, τα δίκτυα μεταφορών, οι αλυσίδες εφοδιασμού, τα οικοσυστήματα, οι αγορές και οι κοινωνίες εκτείνονται πέρα από τα εθνικά σύνορα. Ως εκ τούτου, οι αρνητικές επιπτώσεις των πλημμυρών, των δασικών πυρκαγιών, των καταιγίδων ή των κυμάτων καύσωνα μπορούν εύκολα να επεκταθούν από τη μία χώρα στην άλλη. Ως εκ τούτου, η δράση της ΕΕ είναι απαραίτητη για την ενίσχυση και τη συμπλήρωση των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών πρωτοβουλιών, οι οποίες θα μπορούσαν με τη σειρά τους να ληφθούν υπόψη, σε εύθετο χρόνο, για τις διεθνείς δραστηριότητες.
Επιπλέον, οι κλιματικοί κίνδυνοι επηρεάζουν πολλούς τομείς πολιτικής που εμπίπτουν είτε στην συντρέχουσα αρμοδιότητα είτε στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ. Ως αποτέλεσμα, οι κλιματικοί κίνδυνοι απειλούν κεντρικές αρμοδιότητες και στόχους της ΕΕ, όπως η ασφάλεια, η κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία, η οικονομική και εδαφική συνοχή, η δημόσια υγεία, η επισιτιστική ασφάλεια, η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και η προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό καθιστά απαραίτητη την ανάληψη ισχυρής δράσης για την κλιματική ανθεκτικότητα και ετοιμότητα σε όλες τις σχετικές τομεακές πολιτικές της ΕΕ.
Τέλος, από το 1992 η ΕΕ έχει αναλάβει διεθνείς δεσμεύσεις μέσω παγκόσμιων συμφωνιών για την κλιματική αλλαγή. Στις δεσμεύσεις αυτές περιλαμβάνεται η ανάγκη να επιτευχθεί συνεχής πρόοδος προς την επίτευξη του παγκόσμιου στόχου προσαρμογής, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 της συμφωνίας του Παρισιού.
Οι πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ είναι, επομένως, απαραίτητες για τη διευκόλυνση της συντονισμένης, αποδοτικής, αποτελεσματικής και μετασχηματιστικής δράσης που απαιτείται για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής.
Σχόλια